Nerw Błędny - funkcje, stymulacja, ciekawostki

   

      Nerw błędny jest najdłuższym nerwem człowieka i pełni niezwykle ważne funkcje w naszym organizmie. Należy do tzw. układu autonomicznego przywspółczulnego, który odpowiada za stan wyciszenia i relaks i pozwala nam dobrze trawić oraz regenerować się po okresie stresu, w którym to dominuje układ współczulny ( reakcja„uciekaj i walcz”). Nerw błędny znany jest przede wszystkim z tego, że łączy dwa mózgi – jelita z ośrodkowym układem nerwowym.

  Optymalna praca nerwu błędnego jest więc konieczna do tego, aby dobrze trawić. Szacuje się, że aż 90% informacji – to dane przechodzące z jelit do mózgu. Cokolwiek złego więc wydarzy się w jelitach, na pewno da nam znać w postaci obniżonego nastroju albo innych problemów neurologicznych – i odwrotnie – zły stan naszego mózgu (np. stany zapalne), będą prowadzić do złej pracy jelit – dysbiozy, rozszczelnienia jelit, co da nam nieprzyjemne objawy. W związku z tym, że w jelitach tworzone jest aż 90% serotoniny (tzw. Hormonu szczęścia) i 50% dopaminy (odpowiada za motywację) – podejmowane są liczne próby stymulowania nerwu błędnego w leczeniu depresji.

Jednak nerw błędny unerwia też inne narządy i tym samym działa nie tylko na jelita. Unerwia także żołądek, serce, uszy, płuca, ślinianki, krtań, wątrobę, czy śledzionę. Wpływa więc na pracę niemal wszystkich narządów w naszym organizmie.

Główne funkcje nerwu błędnego:

·         Obniża tempo skurczów serca.

·         Reguluje skurcze mięśni gładkich jelit (głównie na skutek uwalniania Acetylocholiny).

·         Nerw błędny pomaga kontrolować odruchy akie jak przełykanie, kichanie, kaszel, wymioty.

·     Nerw błędny stymuluje nerwy uwalniające Noradrenalinę  – często słaba aktywacja tych nerwów związana jest z depresją.

·         Stymuluje uwalnianie enzymów trzustkowych, soków żołądkowych, żółci.

·    Stymulacja nerwu błędnego pomaga w walce z depresją poprzez zwiększenie ilości serotoniny między synapsami, wpływa pozytywnie na ilość monoamin zwłaszcza w obrębie kory przedczołowej – także dopaminy.

·  Nerw błędny zapobiega procesom zapalnym – od razu po zetknięciu się z nadmiarem cytokin prozapalnych tj TNF alfa, IL-1, IL-6 reaguje na stany patologiczne w organizmie i daje sygnał do mózgu, aby uruchomić mechanizmy antyzapalne (tzw. cholinergiczna ścieżka antyzapalna)  Przełomowym odkryciem były badania prowadzone przez neurochirurga Kevina Tracey, który jako pierwszy udowodnił, że stymulacja nerwu błędnego może redukować procesy zapalne. Wyniki badań przeprowadzonych na szczurach były tak obiecujące, że powtórzył eksperyment u ludzi, co również dało fascynujące wyniki.  Pracował z pacjentami chorymi na RZS. Wczepiał im specjalne implanty, które stymulowały nerw błędny bodźcami elektrycznymi prowadząc do istotnego zmniejszenia, a nawet remisji reumatoidalnego zapalenia.

·     Wpływa na konsolidację pamięci – badania na szczurach pokazały, że stymulacja nerwu błędnego przyczynia się do wydzielania epinefryny do ciała migdałowatego, co wpływa pozytywnie na tworzenie się pamięci. Nerw błędny wydziela też duże ilości acetylocholiny, która bierze udział w przekształcaniu pamięci krótkotrwałej w długotrwałą. Zdrowy nerw błędny chroni nas przed alzheimerem.  

·     Poprzez acetylocholinę inicjuje także stan relaksacji po przebytym stresie czy urazie. Osoby mające aktywny nerw błędny szybciej dochodzą do siebie po urazach, czy chorobach oraz stresach emocjonalnych.

To co najbardziej szkodzi naszym nerwom to cukier. Nadmiar glukozy w krwi prowadzi do glikacji nerwów poprzez odkładanie się w nich AGE’s, które uszkadzają komórki nerwowe. Co nowsze badania pokazują, że również ciągła stymulacja ze strony insuliny niekorzystnie wpływa na pracę nerw błędnego. Zaburzenia metaboliczne są więc kluczowym czynnikiem mogącym prowadzić do dysfunkcji tego nerwu. Innym związkiem hamującym pracę nerwu błędnego jest kapsaicyna.

Zakończenia nerwu błędnego w jelitach wykazują masę receptorów – dla hormonów, neuropeptydów itp. – uwalniane w jelitach dają informacje do mózgu. (np. cholecystokinina, grelina, leptyna – wpływają na aktywację nerwu błędnego).

Jakie są objawy złego funkcjonowania nerwu błędnego?

• Problemy trawienne
• zaparcia/biegunki
• Wzdęcia po posiłkach
• Dyskomfort trawienny
• Zła tolerancja tłuszczu, białek skrobi
• Problemy z przełykaniem
• Problemy pokarmowe mimo nienagannej diety
• Nietrzymanie moczu
• Arytmia serca
• Długie leczenie stanów zapalnych
• Przewlekłe zapalenia jelit

Co stymuluje nerw błędny?

·         Zimna termo geneza

·         Sauna

·         Śpiewanie

·         Joga

·         Medytacja

·         Głębokie oddychanie

·         Śmiech

·         Probiotyki np. L.rhamnosus, S.boulardii

·         Dobre relacje z ludźmi

·         Refleksoterapia

·         Masaże

·         Posty

·         Spanie na prawej stronie, (spanie na plecach obniża aktywacje nerwu błędnego)

·         Akupunktura

·         EPA DHA

·         Cynk

·         Oksytocyna

·         Błonnik pokarmowy

·         Napinanie mięśni brzucha

·         Lewatywy z kawy

·         Słońce

·         Wszystko co podnosi acetylocholinę np. Alpha-GPC, cholina

·        Płukanie gardła (letnią wodą, czy ziołami) - wystarczy 4 minuty dziennie żeby odnieść pozytywne rezultaty :) 

·         Serotonina

·         Posiłki zawierające kwasy tłuszczowe, białka, czy żucie gumy – pobudzają uwalnianie CCK

Liczne badania potwierdzają, że stymulacja nerwu błędnego może być pomocna przy leczeniu colitis, depresji, stanów lękowych, PTSD, IBD, RZS

Literatura: 

http://drsircus.com/medicine/function-vagus-nerve/

http://www.cell.com/neuron/abstract/S0896-6273(12)00802-1?_returnURL=http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0896627312008021?showall=true

http://www.nature.com/neuro/journal/v2/n1/full/nn0199_94.html

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5859128/