Chcesz zajść w ciąże – wystrzegaj się kwasu foliowego

     Każda kobieta, która stara się o dziecko na pewno słyszała o kwasie foliowym. Kwas foliowy jest rutynowo przepisywany w Polsce od 1997 roku każdej kobiecie w ciąży oraz starającej się o dziecko. W Internecie aż huczy od artykułów na temat kwasu foliowego – jaki to jest wspaniały, jak bardzo mogą zaszkodzić jego niedobory itp. Tymczasem prawda na temat kwasu foliowego jest zupełnie inna. Suplementacja kwasem foliowym może bardzo zaszkodzić nie tylko kobiecie w ciąży ale i nienarodzonemu dziecku. Dlaczego?

A dlatego bo nie o kwas foliowy chodzi tylko o folian. Brzmi podobnie a różnica jest kolosalnie wielka! Tymczasem w każdej aptece znajdziemy masę suplementów zawierających kwas foliowy, a folian? Żaden. Jaka jest różnica pomiędzy kwasem foliowym a folianem? Kwas foliowy jest to produkt syntetyczny, który musi przejść całą masę reakcji, aby stać się folianem (5-MTHF) który wchodzi w reakcje chemiczne w naszym organizmie.  Jakie ma korzyści? Kwas foliowy chroni przed rozwojem wad cewy nerwowej. To by było na tyle. Wad jest jednak znacznie więcej.

Enzym, który przekształca kwas foliowy w DHF (pierwsza reakcja) jest bardzo wolny. Przy przyjęciu dużej dawki kwasu foliowego doprowadzi  to do gromadzenia się w organizmie niezmetabolizowanego kwasu foliowego (UMFA). Jakie ma to konsekwencje? Nasz organizm  nie może wówczas korzystać z folianów (czyli tych form potrzebnych). Jakie funkcje spełniają foliany?

·         Synteza kwasów nukleinowych – potrzebnych di budowy DNA i jego naprawy

·         Produkcja neuroprzekaźników

·         Detoks

·         Tworzenie i dojrzewania erytrocytów, białych krwinek i płytek krwi

·         Regulacja poziomu homocysteiny

·         I wiele wiele innych..

Dlaczego kwas foliowy blokuje możliwość korzystania z folianów? Powodów jest kilka:

·         Kwas foliowy korzysta z tych samych receptorów co foliany – ale ma do nich duzo większe powinowadztwo – można więc powiedzieć, że wypycha foliany.

·        Kwas foliowy jest duuużo bardziej stabilny niż foliany i na znacznie dłuższy czas rozkładu

·         Kwas foliowy może także maskować niedobory witaminy B12, czego nie robi folian

W liściach zielonych występują foliany. Pamiętajmy jednak że są one bardzo wrażliwe na wysoką temperaturę i po podgrzaniu w posiłku już foliany nie występują. Same foliany z liści także muszą przejść sporo reakcji, żeby stać się 5-MTHF. Dlatego najbezpieczniejszą formą jest 5-MTHF dla kobiet w ciąży, z uwagi że bezpośrednio wchodzi w reakcje szklaków metylacyjnych.

Kwas foliowy jest znacznie bardziej niebezpieczny dla kobiet, które mają mutację genu MTHFR (szacuje się, że dziś nawet 50% społeczeństwa). U tych kobiet szlaki metylacyjne są spowolnione (w sumie to zależy od wielu czynników i genów) – ale generalnie u tych kobiet wskazana jest suplementacja zawsze gotową formą folianów, ponieważ kwas foliowy może zablokować metylację jeszcze bardziej. Wówczas ryzyko wad genetycznych jest naprawdę spore (zespół Downa, autyzm, zespół aspergera itp.).

   Podczas karmienia także bardzo ważne jest, aby nie suplementaować się kwasem foliowym tylko folianem. W mleku matki obecne  są białka które ściśle wiążą się z folianami, stabilizują je, aby dłużej przetrwały w jelitach dziecka i  aby zwiększyć ich absorcję.  Syntetyczny kwas foliowy ma znacznie większe powinowactwo do tych białek w porównaniu do folianów i blokuje ich przyswajanie przez malucha, co upośledza prawidłowy rozwój. Badania pokazują wyraźnie: W mleku matki która suplementowała kwas foliowy jest mniej receptorów dla folianów, które są potrzebne dla dziecka do rozwoju układu nerwowego.

   Jak pokazują inne badania - Kwas foliowy nie redukuje wewnątrzkomórkowego poziomu homocysteiny i nie redukuje ryzyka zawału serca! W Polsce niestety ale badamy tylko poziom homocysteiny występujący w surowicy.  Znacznie bardziej niebezpieczny jest poziom homocysteiny w komórkach. Ale Kowalski zrobi sobie badanie homocysteiny, wyjdzie wysoka, skoczy do apteki po zwykły B-kompleks i po kilku miesiącach (zazwyczaj, bo nie zawsze) poziom homocysteiny jest bardzo ładny. Kowalski się cieszy, że ryzyka zawału nie ma i żyje z totalną nieświadomością, że poziom homocysteiny w komórkach rośnie.

Podsumowując – jeśli chcemy się suplementować – najlepiej gotową formą kwasu foliowego – czyli 5-MTHF. Dla kobiet w ciąży i karmiących jako podstawa.Suplementy zawierające kwas foliowy należy wyrzucić (jest go pełno w multiwitaminach itp). Po odstawieniu kwasu foliowego najlepiej zaczekać kilka tygodni zanim włączymy folian (trzeba odczekać, aż zwolnią się receptory).  Jednak pamiętajcie - nadmiar folianów -  jak wszystkiego może zaszkodzić. No i są osoby, które z suplementacją folianami powinny się wstrzymać. Pod spodem tabelka porównująca kwas foliowy z folianem.

Kwas foliowy	Metyl-Folian
Musi być przekształcany w organizmie	Od razu dostępny
Zwiększa poziom niemetabolizowanego kwasu foliowego (UMFA)	Nie zwiększa UMFA
Maskuje niedobory B12	Nie maskuje niedoborów B12
Zwiększa poziom folianów bardzo powoli	Szybko zwiększa poziom dostępnych folianów
Hamuje działanie komórek NK	-
Redukuje ryzyko wad cewy nerwowej	Redukuje ryzyko wad cewy nerwowej
Łatwo dostępny w aptekach	Łatwo dostępny (raczej w sklepach internetowych)
Współzawodniczy a aktywnym folianem o receptory	Jest aktywny
Rozregulowuje receptory i białka wiążące foliany	-

Źródła:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19056550
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23786311
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23740686
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22854405
http://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev.nu.10.070190.001535?journalCode=nutr
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22746304