Mikrobiota i autyzm

     Coraz więcej się mówi na temat wpływu mikrobioty na zachowanie, jakość snu, metabolizm, stan układu odpornościowego. Tymczasem jak pokazują coraz to nowsze badania – nierównowaga w składzie bakterii probiotycznych może mieć niezwykle ważny wpływ na rozwój zachowań autystycznych. Niezwykle ciekawą bakterią jest Bacteroides fragilis. Poniżej przedstawiam kilka ciekawostek na temat wpływu mikroflory na zdrowie dzieci oraz przyczyn tak znaczących zmian w składzie flory jelit, z jakimi się dziś spotykamy.

Bóle brzucha, wzdęcia, biegunki albo zaparcia, dyskomfort trawienny, refluks – to bardzo częste objawy występujące u dzieci z autyzmem. Badania już od wielu lat pokazują, że stan mikrobioty u dzieci z ASD jest bardzo zmieniony co przekłada się na zdrowie jelit, stan układu nerwowego, zachowanie, sen, odporność, czy rozwój licznych nietolerancji pokarmowych. Podobnie sytuacja wygląda u dzieci z padaczką – nierównowaga mikroflory zmienia proporcje neuroprzekaźników w mózgu – często powoduje niedobór GABA – neuroprzekaźnika antydrgawkowego. Zniszczona bariera jelitowa może wywołać ogólnoustrojowy stan zapalny – w tym stan zapalny mózgu. Dlaczego dziś mikroflora u dzieci jest tak zniszczona? Jakie są tego powody?

·         Poród przez cesarskie cięcie - Badania pokazały, że dzieci rodzone cesarką: mają 5 krotnie wyższe ryzyko alergii, 3 krotnie większe ryzyko ADHD, dwukrotnie większe ryzyko autyzmu, 80% większe ryzyko celiakii, 50% zwiększa ryzyko otyłości, 70% zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu I – taki poród sprawia, że dzieci te mają w jelitach przewagę bakterii z rodzaju staphyllococcus – które bytują na skórze, w porównaniu do Lactobacillus – które bytują w pochwie – oczywiście czasem tego typu poród to konieczność – jednak warto mieć świadomość, że takie dziecko wymaga szczególnej opieki i uzupełniania mikroflory od urodzenia.

·         Brak pokarmu naturalnego – mleko mamy dostarcza wielu pożytecznych bakterii – zwłaszcza z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus. Wiele gatunków ma działanie uspokajające i nasenne – np. B.longum, czy L. Helvetius produkuje GABA – neuroprzekaźnik o działaniu uspokajającym antylękowym i antypadaczkowym. Dzieci takie lepiej śpią i są spokojniejsze. W mleku mamy znajduje się też L.reuteri – bakteria która normalizuje poziom oksytocyny, która także ma działanie uspokajające, wpływa na socjalizacje i więzi międzyludzkie. Co ciekawe – kobiety żyjące na wsi mają jej w mleku zdecydowanie więcej niż mieszkające w wielkich miastach.

·         Antybiotykoterapia – antybiotyki są dziś mocno nadużywane. Podanie antybiotyku kobiecie ciężarnej znacząco zmienia skład gatunkowy bakterii. Po cesarskim cięciu kobieta często otrzymuje silny antybiotyk – wówczas skład gatunkowy mleka jest zdecydowanie gorszy.

·         Stres w ciąży!! – stres w ciąży znacząco zmienia skład gatunkowy bakterii – badania pokazują, że stres pod koniec ciąży uszczupla mocno ilość bakterii z rodzaju Lactobacillus w pochwie. W związku z tym mniej tych bakterii przekazujemy podczas porodu, co może przyczynić się do zaburzeń w rozwoju układu odpornościowego jelit u dziecka, rozwoju nietolerancji, alergii, słabej tolerancji laktozy. (stres w ciąży znacząco wpływa też na rozwój mózgu i dziecka – w tym receptorów dla kortyzolu czy neuroprzekaźników – ale to nie temat tego artykułuJ)

·         Niewyleczone choroby w ciąży, zaburzenia pracy układu odpornościowego – dziś bardzo wiele kobiet cierpi na różnego rodzaju zaburzenia autoimmunologiczne, często nie leczone (podawanie letroxu przy Hashimoto nie jest leczeniem!!) Wiele schorzeń autoimmunologicznych bierze się często od osłabienia odporności przez infekcje – bakterie czy wirusy – często o charakterze przewlekłym. W ciąży układ odpornościowy się zmienia – na korzyść Th2 – czyli odpowiedzi przeciwzapalnej. (ochrona zarodka). Badania pokazują, że podanie ciężarnej myszy środka immunostymulującego „udającego” infekcje wirusową sprawia, że myszki rodzą się z zaburzeniami przypominającymi autyzm! Warto zadbać przed ciążą o dobrą dietę, czy porobić odpowiednie badania immunologiczne (np. profil cytokin Th1/Th2) aby ocenić stan zdrowia. Silna anemia przed ciążą (b. nisko ferrytyna) tez może wskazywać na infekcje przewlekłe.

·         Otyłość w ciąży, nieprawidłowa dieta – otyłość mocno powiązana jest z stanami zapalnymi oraz nieprawidłową mikroflorą. Bardzo często to silny niedobór Bifidobacterium, czy innych korzystnych bakterii. Myszy karmione 24h fasfoodami wykazywały znaczące zmiany w florze jelit!! Badania pokazały, że otyłość w ciąży wiąże się z znaczną redukcją L.reuteri – bakterii wspomnianej powyżej. Badania na myszach pokazały, że u myszek rodzonych przez otyłe myszy poziom oksytocyny w mózgu był zdecydowanie mniejszy niż u tych rodzonych przez zdrowe myszy.

·         Oczywiście nadmiar toksyn z pożywienia, kosmetyków, palenie papierosów, brak snu, odwodnienie – to kolejne czynniki mocno zaburzające florę jelit.

B.fragilis i autyzm

 B.fragilis to ciekawa bakteria, której poświęca się coraz więcej uwagi. Niemal zawsze mocno niedoborowa u dzieci z autyzmem czy padaczką, co często sama obserwuję w badaniach CSA u swoich pacjentów. Bakteria ta odpowiada za prawidłowy rozwój układu odpornościowego jelit GALT, zapewnia rozwój szczelnej bariery jelitowej, a także wpływa na kolonizację innych pożytecznych gatunków. Po dodaniu B fragilis do diety myszy z ASD – myszki miały lepszy stan jelit, poprawę w składzie mikroflory, zachowania autystyczne ustąpiły, nastąpiła poprawa parametrów układu odpornościowego. B.fragilis znacząco zmniejsza poziom markerów związanych z autyzmem takich jak: p-cresol, indolopirogronian. Zwiększa za to poziom substancji ochronnych takich jak N-acetyloserna. Niedobór B.fragilis może być związany z zaburzoną pracą układu odpornościowego kobiet w ciąży, nieprawidłowym stylem życia. Niedobór tej bakterii często przyczynia się do rozrostu patogennej flory np. Clostridia.

Obecnie trwają badania nad probiotykami zawierającymi szczep B.fragilis. Niebawem powinny pojawić się nowe Probiotyki, bowiem udało się już wyhodować bezpieczne szczepy.

1.     „Microbial Reconstitution Reverses Maternal DietInduced Social and Synaptic Deficits in Offspring” Buffington et all

2.       The microbiota–gut–brain axis and its potential therapeutic role in autism spectrum disorder Q.Li

3.  „Toward Effective Probiotics for Autism and Other Neurodevelopmental Disorders” Jack A. Gilbert,1,2 Rosa Krajmalnik-Brown,3,4 Dorota L. Porazinska,5 Sophie J. Weiss,5 and Rob Knight5,6,

4.      „Safety Evaluation of a Novel Strain of Bacteroides fragilis” Ye Wang et all